- 26 mei 2024 -

Zondagochtend aan de kassa

Nog even naar de buurtsupermarkt. Hectische druktezoals steedsop zondagochtend.Ellenboogwringend bereik ik de kassa als een evenwichtskunstenaar met overvolle armen. Telkens maar weer denken dat snel even winkelen zonder mandje kan, dompie. Mozzarellaballetjes en kerstomaten, altijd lekker. En daar hoort echt wel een basilicumplantje bij. Basilicum voor de smaak. Groen voor de Italiaanse kleuren. Voor de zekerheid nog wat prikkertjes, want waren die niet op? Oh, wacht eens, wat als die vriendin van Thelma geen alcohol drinkt? Zo’n fles gemberbier zal wel oké zijn zeker? Mijn gedachten schieten heen en weer, de stapel tussen mijn armen wordt alsmaar piramidaler.

Als ik eindelijk de kassa bereik kan ik de verkrampte graaigreep lossen en kletteren de spullen kriskras door elkaar. De jongeling voor me heeft mooi zo’n beurtbalkje op de loopband gelegd, toch dondert een en ander over dat scheidingsmuurtje. Lachend helpt hij mij even orde op zaken stellen. Het is een jongen met Afrikaanse roots. Zichtbaar heeft zijn moeder hem het idee van black excellence met de paplepel meegegeven. Gedraag je Dash-erig. Witter dan wit. Dan krijg je geen problemen. Geduldig, met boodschappentas, klantenkaart en Edenred-kaart in de hand schuifelt de Afro boy verder in de rij. Stilzwijgend, neergeslagen blik.

De kassadame heeft er hoorbaar zin in vandaag. Na de vorige klant geestdriftig “Nog een fijne zondag” te hebben toegewenst, begroet ze de eerstvolgende dame in de rij met een uitbundige “Goede morgen”. Begint een babbeltje over het weer. Wacht geduldig tot de oudere dame haar tas heeft ingeladen. Vraagt tenslotte hoe mevrouw wil betalen. Zelf zou ik willen dat het wat sneller vooruit gaat, want seffens staat mijn zus met haar partner aan een gesloten deur. Voor die apero met eerste kennismaking – spannend! – zou dat wel even een koude domper zijn.

Na de “Nog een fijne zondag” is het de beurt aan de knaap voor mij. Op zijn “Goedendag mevrouw” komt er geen groet terug. De jongen scant stilzwijgend de klantenkaart in. Zijn boodschappen verdienen het precies om na het inscannen stuk gesmeten te worden door de kassière. Razendsnel laadt hij de spullen in de tas en staat al klaar met de Edenred-kaart. Nog voor de kassierster zou vragen hoe hij zal betalen geeft hij het zelf al aan: “Ik betaal met maaltijdcheques mevrouw.” Als blijkt dat zij toch Bancontact heeft ingesteld en de betaling dan ook fout loopt volgt onverstaanbaar gegrom van de caissière, waarop de knaap – weerom duidelijk verstaanbaar – herhaalt dat hij alstublieft met maaltijdcheques wil betalen.

Geen “Fijne zondag nog” voor de jongen, wel een uitbundige “Goede morgen” voor mij. Het verschil is zo overduidelijk dat ik ervan verschiet. Waarom behandelt de dame achter de kassa die zwarte jongen zo totaal anders dan de vrouwen voor hem en dan mij – de persoon achter hem? Is dit nu een voorbeeld van discriminatie op basis van huidskleur, van – al dan niet bewust – racisme? Moet ik niet even… Maar mijn zus komt eraan, ik ben eigenlijk gehaast, hierop ingaan wordt wellicht een lange discussie. Ik zwijg dus maar.

Lopend naar huis overdenk ik dat mijn zus echt wel even had kunnen wachten. Dat haar nieuwe partner direct zou leren kennen wie ik ben en waar ik voor sta, als ik uitleg waarom ik met wat vertraging eraan kom gestapt. Eenmaal achter de straathoek zie ik Thelma en haar vriendin staan, op de stoep voor mijn deur. Als ik hen zo zie, zonder het minste spoor van ongeduld, rustig keuvelend besef ik: ik heb die jongen in de steek gelaten… en ook mijzelf.